Tin tức

Tạo khung pháp lý cho công nghiệp đường sắt: Hướng tới tự chủ và chuyển giao công nghệ

Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến góp ý với Dự thảo Nghị định Quy định về giao nhiệm vụ, đặt hàng và tiêu chí lựa chọn tổ chức, doanh nghiệp được giao nhiệm vụ, đặt hàng cung cấp dịch vụ, hàng hóa công nghiệp đường sắt.

Tạo lập thị trường, thu hút đầu tư và chuyển giao công nghệ

Dự thảo Nghị định gồm 4 chương, 14 điều, với mục tiêu huy động tối đa nguồn lực đầu tư phát triển công nghiệp đường sắt, phục vụ việc xây dựng các tuyến đường sắt quốc gia và đường sắt đô thị trong tương lai.

Bộ Xây dựng đề xuất tiêu chí doanh nghiệp được giao nhiệm vụ, đặt hàng cung cấp dịch vụ, hàng hóa công nghiệp đường sắt (Ảnh: AI).

Đồng thời, Nghị định nhằm tạo lập một thị trường đủ lớn để thu hút các doanh nghiệp Việt Nam tham gia đầu tư, tiếp nhận chuyển giao công nghệ, nghiên cứu và sản xuất các sản phẩm công nghiệp chủ lực trong lĩnh vực đường sắt.

Để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất và khả thi trong triển khai, Dự thảo đề xuất chia danh mục dịch vụ, hàng hóa công nghiệp đường sắt thành 3 nhóm:

Nhóm I: Nghiên cứu, xây dựng tiêu chuẩn áp dụng cho sản phẩm, hàng hóa công nghiệp đường sắt.

Nhóm II: Nghiên cứu, phát triển sản phẩm; đánh giá sự phù hợp tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật; đào tạo và tiếp nhận chuyển giao công nghệ.

Nhóm III: Sản xuất, lắp ráp các sản phẩm công nghiệp đường sắt cốt lõi.

Dự thảo Nghị định cũng quy định rõ: Nhà cung cấp phải là tổ chức/doanh nghiệp nhà nước thuộc quyền quản lý của cơ quan giao nhiệm vụ, có chức năng, ngành nghề phù hợp, và đối tượng dịch vụ, hàng hóa chưa xây dựng được định mức kinh tế - kỹ thuật hoặc đơn giá.

Về điều kiện đặt hàng, nhà cung cấp phải là tổ chức/doanh nghiệp Việt Nam có đăng ký ngành nghề phù hợp, với dịch vụ, hàng hóa đã có định mức kinh tế - kỹ thuật hoặc đơn giá cụ thể.

Về tiêu chí lựa chọn nhà cung cấp, với nhóm I: Hai tiêu chí chính gồm năng lực nhân sự, tổ chức thực hiện và khả năng đáp ứng tiến độ.

Với nhóm II, bảy tiêu chí gồm năng lực tài chính, cơ sở vật chất, nhân sự, kinh nghiệm, tiến độ, chi phí và tuân thủ pháp luật. Nhà cung cấp là doanh nghiệp phải đạt tối thiểu quy mô doanh nghiệp vừa.

Nhóm III có chín tiêu chí, gồm: năng lực tài chính, cơ sở vật chất, nhân sự, năng lực công nghệ, chất lượng sản phẩm, kinh nghiệm, tiến độ, chi phí và tuân thủ pháp luật. Doanh nghiệp nhóm này phải có vốn điều lệ tối thiểu 3.000 tỷ đồng, cam kết đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, có hệ thống kiểm soát chất lượng, chứng nhận hợp chuẩn – hợp quy và bảo đảm giá cả cạnh tranh.

Được Nhà nước giao nhiệm vụ, đặt hàng sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp trong nước tiếp nhận, chuyển giao công nghệ, làm chủ và tiến tới nội địa hóa lên 30-40% phần đóng mới toa xe (Ảnh: AI tạo)

Đóng mới toa xe tiến tới nội địa hóa lên 30-40%

Đánh giá thực trạng công nghiệp đường sắt hiện nay, Bộ Xây dựng cho biết, công nghiệp đường sắt trong nước cơ bản mới chỉ đáp ứng được yêu cầu về bảo trì, sửa chữa, lắp ráp phương tiện đầu máy toa xe khổ đường 1.000mm tốc độ chạy tàu tối đa 100km/h, chưa có cơ sở, trang thiết bị, công nghệ, nhân lực phục vụ việc bảo trì, sửa chữa cho đường sắt điện khí hóa.

Hiện nay, trên cả nước có 35 cơ sở thuộc lĩnh vực đường sắt tham gia vào ngành công nghiệp đường sắt (sản xuất, bảo dưỡng, sửa chữa, đóng mới toa xe, đầu máy và lắp đặt thiết bị, vật tư đường sắt).

Các phương tiện, thiết bị, vật tư và linh kiện để phục vụ cho ngành đường sắt tại Việt Nam hầu như vẫn phải nhập khẩu từ nước ngoài; lĩnh vực công nghiệp đường sắt của nước ta vẫn còn nhỏ lẻ, phần lớn máy móc trang thiết bị lạc hậu, chắp vá, chưa được đầu tư đổi mới trang thiết bị công nghệ đồng bộ để đáp ứng yêu cầu phát triển của ngành đường sắt trong giai đoạn tới.

Đồng thời, việc đưa vào khai thác tuyến đường sắt đô thị tại các địa phương sẽ tạo ra thị trường mua sắm cho các doanh nghiệp ngành công nghiệp cơ khí, sản xuất thiết bị, toa xe, công nghiệp hỗ trợ phát triển. Trước mắt đáp ứng nhu cầu sản xuất thiết bị, linh kiện thay thế trong nước, từng bước tiến tới xuất khẩu trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

"Ước tính nhu cầu thị trường về toa xe trong nước có giá trị khoảng 16 tỷ USD, hệ thống thông tin - tín hiệu có giá trị khoảng 10 tỷ USD. Đây là tiền đề phát triển công nghiệp thông qua các doanh nghiệp trong nước tiếp nhận, chuyển giao công nghệ, làm chủ và tiến tới nội địa hóa lên 30-40% phần đóng mới toa xe; tạo nên động lực quan trọng để các doanh nghiệp cơ khí trong nước phát triển", Bộ Xây dựng cho hay.

Theo Kỳ Nam-Báo Xây Dựng