Tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026 của Bộ Xây dựng diễn ra sáng 21/12, Bộ trưởng Trần Hồng Minh đề nghị hai thành phố tập trung hoàn thiện hệ thống vận tải công cộng, đẩy nhanh các dự án trọng điểm và gắn phát triển giao thông với đô thị xanh, bền vững trong thời gian tới.

Loạt dự án vành đai, cao tốc, metro tạo diện mạo mới cho giao thông TP.HCM

Phát biểu tại Hội nghị, ông Bùi Xuân Cường - Phó Chủ tịch UBND TP.HCM nhấn mạnh những kết quả đạt được của ngành Xây dựng trong năm 2025 hết sức ấn tượng với nhiều dấu mốc quan trọng trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh tinh gọn bộ máy.

Ông Bùi Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM tham gia ý kiến tại Hội nghị *Ảnh: Tạ Hải).

Theo ông Cường, được sự quan tâm hỗ trợ của Chính phủ, Bộ Xây dựng, mạng lưới hạ tầng giao thông tại TP.HCM sau nhiều năm triển khai theo quy hoạch, đến cuối năm 2025 cơ bản đã hình thành rõ nét.

Các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm, trong đó có 3 tuyến đường vành đai (2, 3 và 4) đều đã được khởi công và đang thi công ở các đoạn khác nhau; cùng đó, trong 5 tuyến đường bộ cao tốc hướng tâm đã có tuyến hoàn thành đưa vào khai thác, hiện đang tiếp tục được đầu tư nâng cấp, mở rộng, hoàn thiện như: cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây.

Mới đây, Bộ Xây dựng cũng tổ chức khởi công dự án cao tốc TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận; các tuyến cao tốc khác cũng đang được triển khai thực hiện như: TP.HCM - Mộc Bài, TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành.

Về hệ thống đường sắt, ngoài tuyến số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) đã đưa vào khai thác, thành phố đang phối hợp để làm tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Cơ bản là các định hướng lớn về đường sắt và chấp thuận chủ trương đầu tư các tuyến mới đang được tích cực triển khai. Ngày 19/12 vừa qua, thành phố cũng đã tổ chức khởi công tuyến từ Bến Thành đi Cần Giờ, và dự kiến trong tháng 1/2026 sẽ khởi công tuyến Metro số 2 Bến Thành - Tham Lương.

Về hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt là hạ tầng logistics, theo ông Cường, TP.HCM đang tập trung phát triển hệ thống cảng biển, sân bay; vừa qua đã thực hiện nâng tĩnh không hai cây cầu trên sông Sài Gòn để hỗ trợ tàu container đi sâu vào các khu công nghiệp.

Đánh giá chuyển đổi xanh trong xây dựng và giao thông xanh là những lĩnh vực then chốt, ông Cường kiến nghị hình thành Ban chỉ đạo quốc gia về chuyển đổi xanh trong lĩnh vực của Bộ xây dựng, tương tự Ban Chỉ đạo về công trình trọng điểm, đường sắt tốc độ cao và nhà ở nhằm tạo hiệu quả mạnh mẽ trong triển khai, thực hiện.

Ông Nguyễn Phi Thường, Giám đốc Sở Xây dựng TP Hà Nội phát biểu tại Hội nghị (Ảnh: Tạ Hải).

Khởi công 2 siêu dự án, Hà Nội mở rộng không gian phát triển đô thị

Nhất trí cao với báo cáo của Bộ Xây dựng, ông Nguyễn Phi Thường, Giám đốc Sở Xây dựng TP Hà Nội cũng cho rằng, năm 2025 là một năm khá vất vả nhưng cũng đáng tự hào của ngành xây dựng Thủ đô.

Trong bối cảnh của cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, ngành xây dựng Thủ đô vừa phải hợp nhất, tinh gọn vừa phải đảm bảo sự ổn định bộ máy, song hành với đó là hoàn thành một khối lượng công việc khổng lồ, đặc biệt là triển khai hàng loạt các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm như dự án Vành đai 4, dự án 7 cây cầu qua sông Hồng, 2 dự án Metro, đường kết nối sân bay Gia Bình.

Đặc biệt là 2 siêu dự án khởi công ngày 19/12 vừa qua, gồm: dự án Khu đô thị Olympic với tổng diện tích hơn 9.000ha, tổng vốn đầu tư 925.000 tỷ đồng, nằm trên địa bàn 11 xã, phường của thành phố; và dự án Trục đường bộ cảnh quan sông Hồng với tổng diện tích khoảng 11.000ha, tổng mức đầu tư khoảng 855.000 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, thành phố đang quyết liệt triển khai xử lý 4 điểm nghẽn về: ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, úng ngập và trật tự, tái thiết đô thị; đều liên quan đến ngành xây dựng.

Trong đó, về xử lý ùn tắc giao thông, Hà Nội xác định đây là cuộc chiến lâu dài song ngay lập tức phải có những động thái trước mắt để không có thêm các điểm ùn tắc khác phát sinh.

Về lâu dài, Thủ đô xác định giải quyết ùn tắc giao thông phải gắn liền với phát triển hệ thống vận tải công cộng, các tuyến metro, kèm theo hạn chế phương tiện cá nhân và tổ chức giao thông.

Hiện Hà Nội đang triển khai thí điểm cấm xe tải lưu thông trên làn 1 quốc lộ 32 và cao tốc Láng - Hòa Lạc, và cấm xe tải vào nội đô trong giờ cao điểm. Đồng thời, xử lý khẩn cấp ùn tắc cửa ngõ phía Nam (nút giao Pháp Vân - Cầu Giẽ).

Về xử lý ô nhiễm môi trường, bên cạnh việc xử lý ô nhiễm tại 4 con sông trong nội đô, Hà Nội cũng chú trọng giải quyết tình trạng ô nhiễm không khí; trong đó, đã và đang phối hợp với ngành Tài nguyên Môi trường thực hiện Chỉ thị 20 của Thủ tướng về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường, một cách quyết liệt nhưng thận trọng với những bước đi phù hợp.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh (Ảnh: Tạ Hải).

Giao thông công cộng là giải pháp căn cơ cho đô thị lớn

Sau khi nghe ý kiến của hai địa phương trên, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh đánh giá, TP.HCM và các tỉnh miền Tây Nam Bộ có lợi thế lớn về phát triển cảng biển và giao thông đường thủy nội địa; thời gian tới cần tiếp tục quan tâm, đầu tư, phát triển mạnh hơn nữa.

Việc TP.HCM nâng tĩnh không một số cây cầu thời gian qua để tạo điều kiện cho tàu thuyền lưu thông, theo Bộ trưởng là hướng đi đúng, cần tiếp tục nghiên cứu, triển khai mở rộng.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh yêu cầu về chuyển đổi số, chuyển đổi xanh trong lĩnh vực giao thông, gắn với mục tiêu xây dựng đô thị xanh - sạch - đẹp cần được các cơ quan trong Bộ và các địa phương chú trọng thực hiện thời gian tới.

Đối với Hà Nội, Bộ trưởng đánh giá cao quyết tâm của thành phố trong triển khai quy hoạch, với khối lượng công việc rất lớn, tập trung vào các dự án trọng điểm như Vành đai 2, Vành đai 2,5, Vành đai 6, đường Xuân Mai, đường 21 đi Sơn Tây và nhiều dự án tồn đọng trước đây.

Về lâu dài, Bộ trưởng khẳng định, muốn thực hiện đề án quản lý tổ chức giao thông hiệu quả, Hà Nội cần hoàn thiện hệ thống giao thông công cộng, đặc biệt là các tuyến metro. Các giải pháp như hạn chế xe máy, phương tiện cá nhân chỉ mang tính trước mắt, giải pháp căn cơ vẫn là phát triển đô thị văn minh, giao thông công cộng đồng bộ.

Liên quan đến tình trạng úng ngập, Bộ trưởng cho rằng ngoài hồ điều hòa, cần đặc biệt chú trọng các giải pháp kỹ thuật ngay trong quá trình xây dựng đường giao thông, bảo đảm tuân thủ quy chuẩn thoát nước, hố ga, cống thu nước. Đồng thời, Hà Nội cần đầu tư đồng bộ hệ thống mương, cống và trạm bơm công suất lớn để ứng phó với các đợt mưa lớn cục bộ.

Về trật tự và tái thiết đô thị, Bộ trưởng nhấn mạnh đây là bài toán khó của cả Hà Nội và TP.HCM, đòi hỏi cơ chế phù hợp, trong đó cần nghiên cứu mạnh mẽ các giải pháp xã hội hóa để xử lý dứt điểm các khu nhà đã xuống cấp, tiềm ẩn nguy hiểm.

Cuối cùng, Bộ trưởng đề nghị hai thành phố lớn nghiên cứu tích hợp chặt chẽ giữa quy hoạch chung và quy hoạch phân khu, hướng tới một quy hoạch tổng thể đồng bộ, làm nền tảng cho phát triển bền vững trong thời gian tới.

Theo Yến Chi; Nam Khánh-Báo Xây Dựng